तिम्रो नाम

 @ सुरेश बडाल

स्कुलका दिनहरु याद आउँछन् । बेन्चमा डटपेनले गाढा बनाएर लेख्ने गर्थें आफ्नो नाम । कक्षाका भित्ताहरुमा पेन्सिलले रगडेर लेख्ने गर्थें आफ्नो नाम । अचम्मको बेला थियो त्यो जताततै आफ्नो नाम लेख्ने रहर । कापीका शुरुका पानाहरुमा । किताबका अन्तिम पानाहरुमा । नोटबुकका जिल्दाहरुमा । कार्डबोर्डका चेप्ने मुन्तिर । हातको नाडीमा । सर्टको बाहुलामा । जताततै लेखेको हुन्थेँ आफ्नो नाम । तर तिमीलाई थाहा छ ? मान्छे जब आफ्नो नाम भुलेर अरुकै नाम लेख्न थाल्छ नि तब ऊ मायामा डुबेको हुन्छ रे ! हो, म पनि त तिम्रो मायामा डुबेको थिएँ । त्यसैले त स्कुलको पछाडिको भित्तामा चकले लेखेको थिएँ पहिलोचोटी तिम्रो नाम । हिउँदयामको कुनै दिन बस चढेर मामाघर जाँदै गर्दा झ्यालको सीटमा सासले हाsss गर्दै चोरऔंलाले लेखेको थिएँ तिम्रै नाम । एक अक्षर पनि नपढ़नु भएकी आमा छेउमा हुनु हुन्थ्यो तैपनि तिम्रो नाम पढ्नु होला भन्ने लाजले हत्तपत्त मेटेको थिएँ । मायामा जति लाज अनि डर त केहीमा पनि नहुँदो रहेछ ।

कुनै दिन बा'ले एउटा नयाँ ज्यामिती बाकस किनेर ल्याइदिनुभएको थियो । लगेको थिएँ स्कुल । नाम लेख्न मेरा औंलाहरु सलबलाएका थिए । हातमा लिएर बाकसभित्रको दुइटा सियो भएको कम्पास, के लेखौं के लेखौं भएर टोलाएको थिएँ म । केही लामो सोचपछि, निकैबेर घोत्लिएपछि, मुस्कुराएको थिएँ म एक्लै एक्लै । मलाई त त्यो दुईचुच्चे कम्पास देखेपछि मसिना खुट्टा भएकी तिम्रो अनुहार बत्ती जाँदा निभाउन बिर्सेको बत्ती आधारातमा फ्याट्ट बलेझैं मगजमा झिलिक्क बलेको थियो । अनि कम्पासको चुच्चोले कोतरेर लेखेको थिएँ ज्यामिती बाकसमा तिम्रो नाम । संगालेर राख्ने गर्थें त्यो बाकस, झोलाको छातीनेर, मुटुजस्तै सानो गोजीमा ।

 

मेरो एउटा बानी तिमीलाई खुसुक्क भन्छु ल ! तिम्रो नामको छेउछाउमै पनि मलाई नराम्रा कुराहरु मन पर्थेन । यो त्यतिबेलाको कुरा हो जतिबेला तिमी धेरै दिन स्कुल आइनौ । सायद बिरामी परेकी थियौ । मिसले सोध्दा मात्र लाजले राती भएर, केही खुशीजस्तो बनेर, पेट दुखेर नआएको भनेकी थियौ । पेट दुखेर आउन नसक्दा पनि तिम्रो अनुहारको तेज र हर्ष देखेर आश्चर्यचकित भएको थिएँ म । पहिलोचोटी केटीमान्छेलाई मात्र दुख्छ रे यसरी पेट भनेर कसैले भनेको सुन्दा मलाई अचम्मले मर्नु बनाएको थियो । तर तिमी नआएको जनाउन हाजिरी कापीमा लेखिएको गयलको इन्टु चिन्हलाई डटपेनले घोटी घोटी राइट चिन्हमा बदलेको थिएँ । सरले त थाहा पाए, कसले गरेको थाहा पाएनन् । कस्सम मलाई तिम्रो नाम लेखिएको कहीँ कतै केही पनि नराम्रा चिन्हहरु मन पर्थेनन् ।

 

मलाई तिम्रो नाम तिम्रो लागि पोस्टकार्डमा नयाँ वर्षका शुभकामनाहरु लेख्दै गर्दा प्यारो लाग्थ्यो । मलाई याद छ पहिलोचोटी तिमीलाई पोस्टकार्ड दिएको दिन । तिमीलाई हिरोका फोटाहरु मन पर्थेन । तिमिलाई हिरोनिका फोटाहरु पनि मन पर्थेन । रित्तिक रोशनको फोटो पछाडि तिमीलाई नयाँ वर्षको शुभकामना लेखेको पोस्टकार्ड पठाउँदा तिमीले च्यापुको छाला एकै ठाउँमा चुमुर्किने गरेर माथिल्लो ओठलाई तल्लो ओठभित्र घुसारेर ओठ लेब्र्याएकी थियौ । "हिरो भएर के भो र, यो पनि हामीजस्तै मान्छे त हो नि", तिमीले यस्तै भनेकी थियौ । र निकैपछि तिमीलाई महादेव र पार्वती आधा आधा जोडिएको फोटो भएको पोस्टकार्डमा विजया दशमीको शुभकामना दिएको दिन मेरो जीवनको आसाध्यै खुशी भएको दिनको रुपमा अहिलेसम्म पनि दर्ता रहेको छ । तिमीले "पछाडि त्यही जाबो शुभकामना त हो नि" भन्दै "अगाडी धन्न देउता हुनु हुँदो रहेछ" भनेर पोस्टकार्ड निधारमा छुवाएर किताबको कापमा राखेकी थियौ । तिम्रो एउटा गोप्य कुरा भनुँ ? तिमीले त्यो देउताको पोस्टकार्ड झुक्किएर स्वास्थ्य, जनासंख्या तथा वातावरण किताबमा राखेकी रहेछौ । पछि झल्याँस्स भएर "आच्या ! मलाई पाप नलागोस् पर्भु", भन्दै निकालेर हत्तपत्त नेपाली किताबको कापमा राखेकी थियौ रे ! कति बुद्धु थियौ तिमी, प्रजनन अंगका फोटा हुँदैमा किताब कहाँ अशुद्ध हुन्छ र । देउताले नै बनाएका अंगका फोटा हुँदैमा देउता कहाँ रिसाउँथे र लाटी ।

तर तिमीले देउतालाई ढोग्दा इत्ति इत्ति मैले लेखेका अक्षरहरुलाई पनि ढोगेकी थियौ । मेरा अक्षरहरुले लेखेका तिमा नामहरुलाई पनि ढोगेकी थियौ । पठाउनेको नाममा मैले मेरो नाम पनि लेखेको हुन्थेँ । कहिले गणेश, कहिले दुर्गामाता, कहिले शिवपार्वतीसँगै दशैँ र नयाँ वर्षका शुभकामनाका पोस्टकार्डहरु पुग्दा मेरो नामले कहिल्यै तिम्रो निधार छुन पाएन होला है ? पाएको भए त सपक्क टाँसिन्थ्यो होला निम्रो निधारमा मेरो नाम । छापिन्थ्यो होला तिम्रो भाग्यमा मेरो उपस्थिति । तर बालापनका खुशीहरु, किशोरवयका रहरहरु कहाँ पुरा हुन्छन् र । ती त धोद्रो भएर स्वर फेरिएझैं बदलिंदा रै'छन् । जुँगाका रेखी बसेर छिप्पिएझैं छिप्पिंदा रै'छन् टर्रा बनेर खुशीहरु । बालापनमै माया गर्छु भनेको भए त्यो मायाको रुप अर्कै बुझिने थियो । हुर्किएर माया गर्छु भनौँ भन्दा ओठहरु डराए ।

 

समय कति चाँडो बितीजाँदो रै'छ । आँखा झिमिक्क गर्दा नगर्दै फेरिए कैयौँ हिउँदहरु । आएर बलेसीमा रोएर गए कैयौँ बर्खाहरु । आजकल पनि दराजको कुनामा हेर्छु उसैगरी बसिरहेछ तिम्रो नाम लेखिएको बाकस । धुमिल भएको सम्झनाजस्तै खियाले छोपेको छ तिम्रो नाम । सायद तिम्रा नाम खोपीएका स्कुलका बेन्चीहरु पनि सकुसल छैनन् होला आजकल । बर्खाका लेउ र ढुसीहरुले छोपेका होलान् भित्ताहरुमा लेखिएका तिम्रा नामहरुलाई । अडिएनन् कहिल्यै पनि सिसाको बाफलाई औँलाले कोतरेर लेखेको तिम्रो नाम । सायद जलिसके या हराइसके होलान् तिम्रा नामहरु लेखेका पठाएका पोस्टकार्डहरु । केवल अस्ति भर्खर आइपुगेको बिहेको कार्डमा चम्किलो बनेर बसिरहेको छ तिम्रो नाम । "स्कुलका सब साथी भेट हुन्छन्, तँ नि आइज है" भन्ने आवाज तिमीले बच्चाबेलामा बोल्नेजस्तो लजालु थिएन । न त निम्तोको कार्डमा गोल्डेन कलरमा छापिएको अगाडी सुश्री लेखिएकी तिम्रो बाको आयुष्मति सुपुत्रीको नाम त्यति आत्मीय लाग्यो । किन थाहा छ ? मेरो बानी अझै पनि उस्तै छ । मलाई तिम्रो नामको छेउमा कहिल्यै केही नराम्रा कुराहरु भएको मन पर्दैन । मलाई तिम्रो नामको छेउमा भएको फलानाको आयुष्मान सुपुत्रको नाम पनि राम्रो लागेन ।

 

आजकल सबैतिरबाट मेटाएको छु तिम्रो नाम । निधारमा नलेखिएको नाम अन्त जता लेखे पनि केही अर्थ नहुँदो रहेछ । छातीमै ट्याटु खोपाएर लेखे पनि मन परेको मान्छेको नाम, त्यही मान्छे मुटुमा नबसे पछि केही महत्व नहुँदो रहेछ ।

Listen this in YouTube